مقام شناسی تلاوت هود حاقه شمس (ابرشاهکار دو ساعته استاد مصطفی اسماعیل)
بسم الله الرحمن الرحیم
مقام شناسی تلاوت هود حاقه شمس، ابرشاهکار دو ساعته استاد مصطفی اسماعیل، همراه با نسخه ای جدید و با کیفیت عالی از این تلاوت جاودانه
با تشکر فراوان از آقای موذن و آقای هادوی (menshavi.blogsky.com) که لطف کردند و تحلیل این تلاوت رو انجام دادند؛
تلاوت هود حاقه شمس، از تلاوت های معروف و شاهکارهای جاودانه استاد مصطفی اسماعیل هست که فکر نکنم نیاز به توضیح خاصی داشته باشه و در حقیقت غنیاً عن التعریف هست؛ شاهکار دو ساعته ای که استاد دو سال قبل از وفات در شهر قاهره و مسجد ابوالعلا قرائت کردند، یکی از اجراهایی که اوج هنر شیخ مصطفی اسماعیل در زمینه القای معانی آیات در اون متجلی هست. استاد در این تلاوت با مهارت و خلاقیتی منحصر به فرد، به بیان ماجرای حضرت نوح و حضرت هود علیه السلام برای مستمعین پرشور حاضر در مجلس می پردازند، به گونه ای که همه غرق در استماع آیات الهی و این قصه قرآنی شده و اصلاً کسی متوجه گذر زمان و این که دو ساعت از شروع مجلس گذشته نمی شود و همه مشتاق هستند که تلاوت ادامه داشته باشه...
قبلاً چند نسخه از این تلاوت رو در وبلاگ گذاشتم (post180 - post213) و در این پست بقیه نسخه های موجود از این تلاوت رو قرار میدم:
استاد مصطفی اسماعیل / هود 57-25 ، حاقه 24-1 ، شمس / مسجد ابوالعلاء-1976
- نسخه 1 ، به مدت 95 دقیقه و حجم 19 مگابایت (دون صدی)
- نسخه 2 ، به مدت 124 دقیقه و حجم 28 مگابایت (مع صدی)
- نسخه 3 ، به مدت 107 دقیقه و حجم 24 مگابایت (نسخه رادیو قرآن)
- نسخه 4 ، به مدت 112 دقیقه و حجم 154 مگابایت (نسخه عبداللطیف)
با توجه به این که بهترین و با کیفیت ترین نسخه از این تلاوت، نسخه چهارم که جناب عبداللطیف منتشر کرده هست، و زمان بندی مقامات رو هم بر اساس این نسخه نوشتم، این فایل رو با حجم کمتر (و البته با کمترین افت کیفیت) قرار میدم تا راحت تر بشه دانلود کرد:
با کیفیت 32kbps و حجم 25 مگابایت:
با کیفیت 16kbps و حجم 12 مگابایت:
http://www.mediafire.com/?99okg8wb5aknjpf
مقامات به کار رفته در تلاوت، بر اساس تحلیل آقای موذن و آقای هادوی:
10:00 - 00:00 ، از آیه 25 تا آیه 29 سوره هود : قرار مقام بیات
11:00 - 10:10 ، از ابتدای آیه 30 تا طردتهم : مقام رست برای اتصال به جواب بیات
28:40 - 11:00 ، آیه 30 تا آیه 37 : جواب و جواب جواب مقام بیات
(23:20 و 26:55 ، تلاوت آیه 36 در جواب الجواب بیات)
42:30 - 28:45 ، آیه 37 تا آیه 42 : بیات شوری
49:50 - 42:30 ، آیه 43 : مقام حجاز
61:40 - 49:55 ، آیه 44 تا آیه 47 : مقام سه گاه
(51:50 و 53:15 و 55:30 و ... ، تلاوت آیه 46 در جواب الجواب سه گاه)
74:15 - 61:40 ، آیه 48 تا آیه 52 : مقام رست
(69:20 و 70:30 و ... ، تلاوت آیه 52 در جواب الجواب رست)
79:40 - 74:15 ، آیه 53 تا آیه 55 : مقام چهارگاه
(76:25 ، تلاوت آیه 55و54 در جواب الجواب چهارگاه)
83:45 - 79:40 ، آیه 56 و 57 : مقام رست
101:40 - 83:45 ، آیه 56 و 57 سوره هود و آیه 1 تا 17 سوره حاقه : مقام سه گاه
(94:25 و 98:05 و 99:40 ، تلاوت آیه 7 و آیه 12 سوره حاقه در جواب الجواب سه گاه)
103:40 - 101:50 ، آیه 17 تا آیه 19 سوره حاقه : مقام چهارگاه
106:20 - 103:40 ، آیه 19 تا آیه 24 سوره حاقه : مقام رست
(105:30 ، تلاوت آیه 24 سوره حاقه در جواب الجواب رست)
111:30 - 106:20 ، آیات 1 تا 15 سوره شمس : مقام بیات
*****
در یکی از پایگاه های قرآنی عربی، مقطعی هفت دقیقه ای از این تلاوت رو هم از نظر معنایی و هم از نظر مقامات تحلیل کردند که ترجمه اش رو قرار میدم:
آیات 43 و 44 سوره هود
1) حجاز کار یا جواب حجاز (تا 0:21)
2) حجاز کارکرد یا جواب الجواب (0:27 تا 0:42)
3) هزام (0:57 تا 1:30)
4) حجاز اصلی یا قرار حجاز (2:30 تا 2:42)
5) هزام (2:56 تا 3:32)
6) حجاز کار (3:56 تا 4:06)
7) هزام (4:27 تا 5:04)
8) هزام (5:23 تا 5:58)
9) سه گاه اصلی یا قرار (6:25 إلى 6:35)
10) قرار سه گاه همراه با رمل (6:43 إلى 7:17)
11) اجرای رمل در کلمه "و غیض الماء" (7:09 إلى 7:13)
عزیزانی که با مقامات آشنایی ندارند، کافی است که به معنا و مفهوم آیات توجه کنند که چگونه استاد مصطفی اسماعیل این قصه را برای ما تفسیر می کند و به تصویر می کشد:
شیخ مصطفی ما را با خود به قلب قصه ی حضرت نوح علیه السلام می برد، در این مقطع شیخ گفتگوی بین حضرت نوح و پسرش را به تصویر می کشد، زمانی که پدر به پسرش اصرار می کند که سوار کشتی شود اما بی فایده است.
تصور کنید که سراسر زمین پر از آب شده و طوفان های سهمگین و امواجی بزرگ و مهیب همه جا را فرا گرفته است،
سخن پسر نوح این است که :به کوهى پناه خواهم برد که مرا از آب در امان نگاه مى دارد، استاد مصطفی این آیه را با لحنی تند و لجاجت و دشمنی می خواند، و در حقیقت حالت پسر نوح را به ما نشان می دهد که با لجاجت و با قاطعیت تمام از پذیرفتن درخواست پدرش خودداری می کند.
و پدر جواب می دهد: امروز در برابر فرمان خدا هیچ نگاهدارنده اى نیست. شیخ این مقطع را با حالت عتاب مانند و همراه با نا امیدی می خواند، و گویا این نوح است که می گوید: پسرم، لجاجت کردن و دشمنی با ما هیچ فایده ای به حالت ندارد و اگر با ما سوار کشتی نشوی، هیچ چیز نمی تواند تو را از غرق شدن در این طوفان نجات دهد.
و در پایان ماجرا، استاد خاتمه یافتن طوفان و آرام شدن بادها را به زیبایی به تصویر می کشد، و این آیه را با قرار صدای خود تلاوت می کند: اى زمین آب خود را فرو بر و اى آسمان از باران خوددارى کن...
هنگامی که این آیات را با صدای استاد می شنویم گویی که این وقایع در جلوی چشمان ما در حال رخ دادن است، آیا می دانید چرا؟؟ چون این مقطع بی نظییییییییییر است.
قَالَ سَآوِی إِلَى جَبَلٍ یَعْصِمُنِی مِنَ الْمَاء قَالَ لاَ عَاصِمَ الْیَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللّهِ إِلاَّ مَن رَّحِمَ وَحَالَ بَیْنَهُمَا الْمَوْجُ فَکَانَ مِنَ الْمُغْرَقِینَ / وَقِیلَ یَا أَرْضُ ابْلَعِی مَاءکِ وَیَا سَمَاء أَقْلِعِی وَغِیضَ الْمَاء وَقُضِیَ الأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِیِّ وَقِیلَ بُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِین
پسر نوح گفت به زودى به کوهى پناه مى جویم که مرا از آب در امان نگاه مى دارد، نوح گفت امروز در برابر فرمان خدا هیچ نگاهدارنده اى نیست مگر کسى که خدا بر او رحم کند، و موج میان آن دو حایل شد و پسر از غرق شدگان گردید / و گفته شد اى زمین آب خود را فرو بر و اى آسمان از باران خوددارى کن و آب فرو کاست و فرمان گزارده شده و کشتى بر جودى قرار گرفت و گفته شد مرگ بر قوم ستمکار
حسن حسین